Słownik pojęć

Autonomiczny/ wegetatywny układ nerwowy (AUN)

Jest to część układu nerwowego, która kontroluje pracę narządów wewnętrznych. Działanie tego układu odpowiada za funkcje niezależne od naszej woli, np.: perystaltyka jelit, praca serca, czy wydzielanie hormonów. Układ autonomiczny dzieli się na układ współczulny i przywspółczulny.

Ćwiczenia bierne/ ruch pasywny

To ćwiczenia, w których ruchy w stawach wykonuje terapeuta lub urządzenie. Zadaniem pacjenta jest rozluźnienie mięśni oraz skupienie na odczuciach z kończyny i stawów.

Ćwiczenia czynne

To ćwiczenia, które pacjent wykonuje samodzielnie poprzez świadome napięcie i kontrolę mięśni.

High-quality evidence i low-quality evidence

Dowody wysokiej i niskiej jakości. Jest to sposób określania jakości badań naukowych według systemu GRADE (The Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation).

Hipertonia

Zwiększone napięcie mięśniowe.

Hipotonia

Zmniejszone napięcie mięśniowe.

Integracja/ wyhamowanie

Stłumienie jednej funkcji, spowodowane wykształceniem się innej, bardziej złożonej, np. zintegrowanie odruchu ssania do świadomej funkcji przyjmowania pokarmów.

Kończyna dolna

Potocznie noga, obejmuje udo, podudzie i stopę.

Kończyna górna

Potocznie ręka, obejmuje ramię, przedramię i rękę (czyli dłoń).

Limfa

To płyn, który jest wychwytywany przez układ naczyń chłonnych, eliminuje szkodliwe substancje z płynów ciała, pełni funkcję immunologiczną, utrzymuje homeostazę w organizmie.

Mięśnie gładkie

Mięśnie umożliwiające pracę narządów wewnętrznych, np. mięśniówka jelita czy zwieracze. Pracy mięśni gładkich nie jesteśmy w stanie świadomie kontrolować.

Mięśnie szkieletowe

Mięśnie, których pracę możemy świadomie kontrolować, umożliwiają ruch kończyn, głowy i tułowia.

Odruchy pierwotne

Automatyczne, stereotypowe ruchy powstające na poziomie pnia mózgu i wykonywane bez kontroli kory mózgowej.

Odwiedzenie

Ruch od ciała przeprowadzony w płaszczyźnie czołowej.

Palpacja

Badanie ciała za pomocą dotyku, pozwala na określenie napięcia, konsystencji, rozmiaru i kształtu tkanki.

Powięź

Pochewki, przedziały lub jakiekolwiek inne nagromadzenie tkanki łącznej, które tworzy się pod skórą. Powięź ma za zadanie przymocować, otoczyć i oddzielić od siebie mięśnie i inne narządy wewnętrzne.

Pozycja neutralna stawu

To taka, w której możliwe jest największe rozluźnienie torebki stawowej, oznacza ustawienie pośrednie pomiędzy rotacją zewnętrzną i wewnętrzną, w lekkim zgięciu, najczęściej wzdłuż osi kończyny lub tułowia.

Pronacja

Nawracenie, rotacja wewnętrzna. Najczęściej odnosi się do przedramienia (obrót dłoni wnętrzem do podłogi w pozycji leżenia na plecach) lub stopy (docisk wewnętrznej krawędzi stopy i uniesienie krawędzi zewnętrznej). Można się spotkać również ze stwierdzeniem pozycja pronacyjna, czyli leżenie na brzuchu.

Propriopercepcja / czucie głębokie

Umiejętność określenia położenia części ciała, bez udziału wzroku. Zbiera informacje na temat położenia ciała w przestrzeni zarówno w spoczynku jak i w ruchu. Podobnym określeniem jest kinestezja, ta jednak zbiera wrażenia płynące wyłącznie z ruchu przy aktywnej pracy mięśni.

Przywiedzenie

Ruch do ciała przeprowadzony w płaszczyźnie czołowej.

Reakcja przywspółczulna

Pobudzenie układu przywspółczulnego, które pozwala organizmowi na odpoczynek i regenerację. Charakteryzuje się zwiększoną perystaltyką jelit, wzrostem wydzielania gruczołów ślinowych i hormonów wzrostu. Reakcja przywspółczulna działa odwrotnie do reakcji współczulnej.

Reakcja współczulna

Pobudzenie układu współczulnego, które przygotowuje organizm do "walki lub ucieczki" w sytuacji zagrożenia oraz stresu. Charakteryzuje się przyspieszeniem akcji serca, zwiększeniem częstotliwości i głębokości oddechów, wydzielaniem hormonów adrenaliny i kortyzolu, a także zwiększeniem dopływu krwi do mięśni szkieletowych.

Rotacja wewnętrzna

Ruch skrętny, obrót w kierunku do linii środkowej ciała.

Rotacja zewnętrzna

Ruch skrętny, obrót w kierunku od linii środkowej ciała.

Skłon boczny

Zgięcie tułowia lub szyi do boku w płaszczyźnie czołowej.

Supinacja

Odwrócenie, rotacja zewnętrzna. Najczęściej odnosi się do przedramienia (obrót dłoni wnętrzem do sufitu w pozycji leżenia na plecach) lub stopy (docisk zewnętrznej krawędzi stopy i uniesienie krawędzi wewnętrznej). Można się spotkać również ze stwierdzeniem pozycja supinacyjna, czyli leżenie na plecach.

Układ powięziowy

Trójwymiarowa struktura tkanek miękkich, złożona z włókien kolagenowych i elastycznych, luźnej i zbitej tkanki włóknistej, które przenikają ciało. Otacza, splata się i przenika wszystkie narządy, mięśnie, kości i włókna nerwowe, nadając ciału funkcjonalną strukturę i środowisko do współpracy układów.

Układ przedsionkowy

Narząd zmysłu znajdujący się w uchu wewnętrznym. Składa się z błędnika i jąder przedsionkowych. Zbiera informacje po położeniu ciała w przestrzeni względem grawitacji, pozwala rozróżniać kierunki: góra-dół, prawo-lewo.

Wyprost

Ruch w tył, w płaszczyźnie strzałkowej.

Zgięcie

Ruch w przód, w płaszczyźnie strzałkowej.